...::: IMPERIUM ROMANUM :::...

Mater castrorum

Na pół kilograma wyrobów ze srebra natrafili archeolodzy w Dzierznicy koło Giecza. To największy wczesnośredniowieczny skarb, jaki do tej pory znaleziono. "Depozyt ukryto w naczyniu i zakopano w ziemi w latach 60. dziesiątego wieku, być może tuż po chrzcie Polski" – mówi odkrywca skarbu, archeolog z Poznania, Mirosław Andrałojć.

Na znalezisko składa się 2852 fragmentów monet i biżuterii z IX i X wieku. Są to przede wszystkim monety arabskie, ale również bizantyjskie i ponad 70 sztuk monet europejskich – bawarskich, szwabskich, saskich, duńskich i prawdopodobnie czeskich.

SKARB WIELKIEJ RANGI

Ponad tysiąc lat temu, w oddalonym od miejsca odkrycia o ok. 2,5 km Gieczu, pierwsi Piastowie założyli jeden ze swoich ośrodków władzy. Zdaniem archeologa, zarówno miejsce odkrycia, jak i wielkość skarbu mogą wskazywać, że jego właścicielem była jedna z najważniejszych postaci z początków państwa polskiego. Badacz podkreśla rangę znaleziska, które stanowi zaledwie pozostałość dawnego skarbu.

„Skarb został już odkryty w 1909 roku w czasie prac polowych. Miał wtedy ważyć około 15 kilogramów! To bardzo dużo, przyjmując, że już 3 kilogramowe skarby uważane są za okazałe. Po odkryciu, część znaleziska trafiła do różnych muzeów, a część zaginęła” – opowiada Andrałojć.

ŻMUDNA PRACA ARCHEOLOGÓW

Archeolodzy wrócili na miejsce odkrycia by spenetrować je jeszcze raz. Badacze ustalili miejsce zdeponowania skarbu. Zakopano go na stromym stoku góry Górzno, tuż przy obecnej autostradzie A2.
„Ze względu na nachylenie stoku i blisko 100 lat orki skarb był rozwleczony na wyjątkowo dużym obszarze. Przekopaliśmy i przesialiśmy ziemię na powierzchni ponad 400 metrów kwadratowych” – przyznaje archeolog.

Dodaje, że, badania miały nietypowy, jak na prace archeologiczne, charakter. „Badano niemal wyłącznie warstwę orną (humus – PAP), w której występowały elementy depozytu. Warstwę tę w trakcie standardowych badań zazwyczaj się pomija, a często nawet zdejmuje spychaczem” – tłumaczy.

CZASEM ARCHEOLOGIA WYMAGA KROKU WSTECZ

Zdaniem badacza, przykład znaleziska z Dzierznicy pokazuje, że oprócz prac związanych z inwestycjami budowlanymi, warto prowadzić planowe badania archeologiczne. Powroty na miejsca ważnych i cennych odkryć i ponowne badania pozwalają na zweryfikowanie funkcjonujących w literaturze informacji, na zrekonstruowanie historii pierwszego odkrycia i ustalenie kulturowo-przyrodniczego kontekstu znaleziska.

„W przypadku skarbów, które niekiedy nawet w całości zaginęły, możliwe jest pozyskanie nowych partii inwentarza i uściślenie datowania lub zmiana chronologii danego depozytu” – dodaje Andrałojć.

PERSPEKTYWA DALSZYCH BADAŃ

„Dalsze prace w ramach programu w dużej mierze są uzależnione od znalezienia instytucji, która byłaby nimi zainteresowana. Taka instytucja mogłaby stworzyć warunki do opracowania pozyskanych źródeł i informacji” – wyjaśnia Andrałojć.

W pracach terenowych, oprócz samego odkrywcy, uczestniczył elektronik Piotr Szyngiera, a badaniami kierowała archeolog Małgorzata Talarczyk-Andrałojć. Prace były finansowane ze środków Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Nauki, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ośrodka Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego.

[źródło: PAP - Nauka w Polsce (Adam Lisiecki), [link widoczny dla zalogowanych]

Magnecjusz Antonius

Mater castrorum

Słowianie bardzo dużo handlowali z Arabami. W wielu skarbach z tego okresu znajdują się w znaczej ilości monety arabskie. W końcu informacje o pierwszych Słowianach też mamy od Arabów (np. Ibrahim ibn Jakub z Hiszpanii).