...::: IMPERIUM ROMANUM :::...

Mater castrorum

Polska misja archeologiczna w Palmyrze w Syrii odnowiła rzeźbę lwa z Palmyry, symbol tamtejszego muzeum - informuje szef misji, dyrektor Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego , prof. Michał Gawlikowski. Przed kilkoma dniami Polacy zakończyli kolejny sezon wykopalisk w Palmyrze.

Licząca 3,5 metra wysokości, wykonana z miejscowego kamienia, reliefowa rzeźba lwa stoi przed wejściem do Muzeum w Palmyrze, odwiedzanego co roku przez setki tysięcy turystów. Pochodząca z I w. n.e. rzeźba, będąca obecnie symbolem palmyreńskiego muzeum, została odkryta i zrekonstruowana w 1977 przez nieżyjącego już Józefa Gazego. Obecna, całkiem nowa prezentacja, jest dziełem rzeźbiarza Bartosza Markowskiego.

Rzeźba strzegła sanktuarium arabskiej bogini Allat. Lew jest symbolem tej bogini i w tym wypadku wyraża pokojowy charakter jej kultu. "Drapieżnik wygląda groźnie, ma złowrogo wyszczerzone zęby, ale między jego łapami leży antylopa, która nie boi się lwa i znajduje się pod jego opieką" - tłumaczy prof. Gawlikowski. Rzeźbę zdobi napis przestrzegający przed rozlewem krwi na terenie sanktuarium Allat.

Polacy zakończyli także kolejny etap badań nad odkrytą w roku 2003 starożytną mozaiką. Mozaika znajdowała się w ruinach pałacu najstarszej części Palmyry, zdobiąc budynek zniszczony za panowania słynnej królowej Zenobii. Pochodzi z 260 r. n.e. i jest związana z konkretnym wydarzeniem historycznym - walką tamtejszego władcy, króla Odainata, z armią perską.

Odainat przedstawiony jest na mozaice alegorycznie jako Bellerofont, bohater mitologii greckiej, który na skrzydlatym rumaku Pegazie uśmiercił potwora Chimerę. "Odainat był władcą Palmyry, a jednocześnie generałem rzymskim, który uratował wschodnie prowincje Cesarstwa podczas najazdu perskiego. Chimera na mozaice to właśnie armia perska pokonywana przez Odainata" - wyjaśnia prof. Gawlikowski.

Odkryta przez Polaków mozaika jest pierwszym tego typu odkryciem w Palmyrze od ponad 60 lat. Jest bardzo dobrze zachowana, ale - jak zaznacza prof. Gawlikowski - trzeba ją chronić przed zniszczeniami wewnątrz specjalnego pawilonu.

Palmyra to najważniejsze stanowisko archeologiczne w Syrii i jedno z najstarszych polskich stanowisk archeologicznych. Polacy są tam obecni od roku 1959, kiedy badania w tym miejscu zainicjował prof. Kazimierz Michałowski.

Palmyra była państwem-miastem położonym w oazie na terenie Pustyni Syryjskiej, na skrzyżowaniu dwóch ważnych szlaków handlowych. Największe znaczenie osiągnęła w III stuleciu n.e. Władczyni Palmyry, królowa-wojowniczka, wdowa po Odainacie - Zenobia, przez kilka lat opierała się potędze Cesarstwa Rzymskiego. Dopiero około 300 roku, po pokonaniu i zburzeniu miasta, Rzymianie założyli w Palmyrze obóz wojskowy.

[źródło: PAP - Nauka w Polsce (Joanna Poros), [link widoczny dla zalogowanych]