...::: IMPERIUM ROMANUM :::...

Mater castrorum

Polscy archeolodzy badają ślady antycznego Nikonion na Ukrainie - starożytnego miasta greckiego, leżącego przy ujściu Dniestru do Morza Czarnego. Prace wykopaliskowe prowadzone są przez ekipę z Instytytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu przy współpracy Muzeum Archeologicznego Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Odessie - informuje kierujący badaniami prof. Mariusz Mielczarek z UMK.

"Miasto zostało założone przy ujściu rzeki Tyras (obecny Dniestr) do Morza Czarnego zapewne przez osadników z Miletu w Jonii w końcu VI wieku p.n.e. W V wieku p.n.e było ono najważniejszym ośrodkiem greckim w tym rejonie" - mówi prof. Mielczarek.

Znaleziska ceramiki i monet wskazują na to, że mieszkańcy utrzymywali kontakty niemal z całym światem greckim wschodniej części basenu Morza Śródziemnego. "Specyfiką tego ośrodka było położenie na pograniczu dwóch kultur barbarzyńskiej Europy - scytyjskiej i trackiej. Na podstawie znalezionych monet można przypuszczać, że protektorat nad Nikonion sprawował scytyjski władca Skyles. Miasto w końcu IV wieku p.n.e zostało zniszczone, ale istniało do połowy III wieku" - wyjaśnia naukowiec.

Nikonion jest jednym z najmniej dotąd poznanych greckich miast nad Morzem Czarnym. Antyczne źródła pisane są bardzo skromne, a pierwsze prace wykopaliskowe podjęto dopiero niecałe 50 lat temu.

Od 10 lat w badaniach tych uczestniczą polscy archeolodzy. Polsko-ukraińskie badania koncentrują się na terenie przyległym do limanu (rozlewiska) Dniestru, kryjącym antyczne Nikonion.

W ciągu ostatniego dziesięciolecia archeolodzy odsłonili ślady osadnictwa, datowane od VI wieku p.n.e po zabudowę z czasów rzymskich, która rozwijała się na terenie nieistniejącego już greckiego miasta. Odkryto tam półziemianki z najstarszego etapu istnienia Nikonion oraz pozostałości domostw - głównie piwnice o ścianach z kamienia - z V wieku p.n.e. Dzięki temu udało się w zarysie odtworzyć zmiany w zabudowie zachowanego fragmentu miasta. Znaczna jego część została w 1914 roku pochłonięta przez rzekę.

Z bogatego materiału uzyskanego w trakcie dotychczasowych polsko- ukraińskich poszukiwań wyłania się sporo obiektów. Z najstarszej fazy istnienia Nikonion pochodzi ziemianka zbudowana na planie prostokąta, o powierzchni 16 m kw, z dobrze zachowanym paleniskiem.

"Znaleźliśmy w niej brązowe monety Histrii i być może monetę scytyjskiego władcy Skylesa. Natrafiliśmy też m.in. na piwnicę domu, datowaną dzięki znalezionej w ścianie monecie na połowę V wieku p.n.e. W końcu tego stulecia lub na początku następnego dom został zniszczony, ale później odbudowany. Na podłodze piwnicy zalegał bogaty materiał ceramiczny, w tym amfory z Chios i Tazos" - opowiada prof. Mielczarek.

"Warto też wspomnieć, że w XVI wieku resztki kamiennych konstrukcji na terenie dawnego Nikonion widział Marcin Broniewski, wysłany w 1578 roku przez króla Stefana Batorego z poselstwem na Krym" - dodaje profesor.

[źródło: PAP - Nauka w Polsce (Andrzej Markert), [link widoczny dla zalogowanych]