...::: IMPERIUM ROMANUM :::...

Magnecjusz Antonius

Następcy Konstantyna. Upadek cesarstwa zachodniego.

Sprzyjający arianizmowi Konstancjusz II. (337-61) starał się narzucić tę doktrynę całemu Kościołowi, wywołując tym wrogość do swojej osoby wśród niektórych hierarchów opowiadających się za ustaleniami Soboru Nicejskiego z 325 r.

W walce z Persami zginął następca Konstancjusza, ostatni potomek Konstantyna Wielkiego, Julian (361-63), w związku z próbą restytuowania kultów pogańskich zwany Apostatą. Odniósł on wcześniej sukces w wojnie z Alamanami, pokonując ich w 357 r. pod Argentorate (Strasburg), co umożłiwiło przywrócenie granicy na Renie. Natomiast na Wschodzie wojnę z Persami po śmierci Juliana zakończył Jowian (363-64), zawierając upokarzający pokój, na mocy którego Rzym utracił Armenię.

Obwołany cesarzem przez dwór, Walentynian I (364-75), uczynił swego brata Walensa Augustem i współrządcą na Wschodzie, gdzie toczyła się wojna z Gotami. Walentynian pokonał Alamanów dzięki czemu jeszcze raz została odnowiona granica na Renie. Odbudował także Wał Hadriana w Brytanii. Ok. 375 r. zostało zniszczone przez Hunów państwo Ostrogotów położone na południowych terenach dzisiejszej Ukrainy i umarł jego władca Ermaneryk. Rozpoczęło to okres "wędrówki ludów", która okazała się dla Rzymu katastrofą. Po śmierci Walentyniana I rządy sprawował w latach 375-78 Walens, a potem Gracjan (do 383 r.). W 376 r. powstali zbrojnie, osiedleni na podstawie umowy na ziemiach rzymskich, Wizygoci i pokonali armię pod wodzą Walensa, który w 378 r. poległ w bitwie pod Adrianopolem (Hadrianopolis). W 379 r. współcesarzem na Wschodzie został sprzyjający doktrynie nicejskiej Teodozjusz I. W 380 r. I sobór konstantynopolitański potępił arianizm, a religią oficjalną stała się nauka jednego z Ojców Kościoła, Atanazego (katolicyzm). Na terenach Panonii osiedlili się Ostrogoci, a w Macedonii - Wizygoci, z którymi został podpisany traktat pokojowy. Na Wschodzie został zawarty przez Teodozjusza w 384 r. układ pokojowy z Szarpurem III ( 384-88 ), przewidujący podział Armenii. W walce przeciw uzurpatorowi Magnusowi Maksimusowi zginął syn Walentyniana I, Gracjan (383). Po przejściowym uznaniu przez Teodozjusza, Maksimus uciekł do Walentyniana II, brata Gracjana. W 388 r. Teodozjusz odniósł ostatecznie zwycięstwo nad Maksimusem. W 391 r. chrześcijaństwo zostało uznane religią państwową, co wiązało się z wprowadzeniem zakazu wszelkich kultów pogańskich. Powróciły one jeszcze na krótko, gdy w 392 r. Walentyniana II zamordował frankijski dowódca Teodozjusza, Arbogast, który wyniósł na tron cesarski retora Eugeniusza (392-94). Nowy uzurpator poniósł jednak klęskę i zginął w 394 r. W bitwie pod Frigidus koło Akwilei. Tym samym Teodozjusz Wielki został władcą całego imperium (394-95).

Po jego śmierci państwo podzielili między siebie jego synowie. Arkadiusz otrzymał Wschód, a Honoriusz - Zachód. Oznaczało to faktyczny koniec jedności imperium rzymskiego. Powstało Cesarstwo Wschodniorzymskie ze stolicą w Bizancjum oraz Cesarstwo Zachodniorzymskie ze stolicą w Rawennie (od 404 r.), które jeszcze przez osiem dziesięcioleci pod rządami słabych cesarzy broniło się przed zagrożeniem ze strony Germanów i Hunów. Kres jego istnieniu położyło ostatecznie w 476 r. usunięcie marionetkowego cesarza Romulusa Augustulusa przez germańskiego przywódcę zbuntowanych wojsk najemnych, Odoakra. Ziemie Cesarstwa zachodniego zostały zalane przez plemiona germańskie, które stworzyły w Europie nowy porządek polityczny. Idea uniwersalnego Cesarstwa Rzymskiego była jednak wciąż niezwykle żywa w średniowieczu.

[Na podstawie Wirtualnego Wszechświata - [link widoczny dla zalogowanych] ]